De regio Haaglanden wordt gekenmerkt door grote sociaal-economische diversiteit. Ook zien we bij het diabetesketenzorgprogramma dat de mate waarin patiënten in beeld zijn, sterk verschilt. Of dat ook daadwerkelijk klopt, is wetenschappelijk onderzocht. De resultaten zijn verrassend: binnen Hadoks zijn patiënten in kwetsbare wijken qua monitoring niet beter of slechter in beeld. Wel profiteren patiënten in kwetsbare wijken het meeste van de zorggroep aanpak.
Collega en onderzoeker Sytske van Bruggen licht het onderzoek toe. “Ik vervul een brugfunctie in de samenwerking tussen Hadoks en de LUMC-Campus Den Haag. Daarbij doe ik onderzoek naar het ketenzorgprogramma voor diabetes dat door Hadoks wordt aangeboden.” Dit doet ze samen met een onderzoeksteam van de afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde. Onder andere Mattijs Numans en Niels Chavannes – allebei hoogleraar én huisarts – zijn hierbij betrokken.
Pakt diabetesketenzorg in welvarende wijken beter uit dan in kwetsbare wijken?
Er is veel discussie over het effect van de ketenzorgaanpak bij diabetes. Van Bruggen: “Uit ons eerste onderzoek bleek dat de diabetesmonitoring van patiënten sterk verbetert wanneer huisartsen zich aansluiten bij de Hadoks-zorggroep. En dat is niet alleen een administratieve verbetering: we ontdekten dat patiënten een significant gunstiger HbA1c – het verschil bedroeg zo’n 2 mmol/mol – wanneer de zorg in het KIS goed was geregistreerd.
Stap 1: koppeling van sociaal-economische status (SES) aan praktijkadres
Voor het huidige onderzoek heeft Van Bruggen eerst van iedere praktijkadres de sociaal-economische kwetsbaarheid in kaart gebracht. “Daarvoor hebben we gebruik gemaakt van wijkgegevens afkomstig van ‘Den Haag in Cijfers’, een onderzoeksinitiatief van de gemeente Den Haag.” Alle praktijken zijn in drie groepen verdeeld: welvarend, gemiddeld en kwetsbaar.
Stap 2: SES-onderzoek: vergelijking van diabetesmonitoring én HbA1c-uitkomsten
Voor alle analyses zijn de SES-groepen met elkaar vergeleken. Van Bruggen: “Op het eerste gezicht leek de patiëntmonitoring in welvarende wijken beter dan in kwetsbare wijken. Na grondige analyse bleek dat verschil echter niet significant.”
De HbA1c-uitkomsten waren in kwetsbare wijken wel ongunstiger dan gemiddeld. Maar: in kwetsbare wijken hadden patiënten significant meer voordeel van goede monitoring dan in de andere wijken. Van Bruggen: “In kwetsbare wijken was het verschil tussen goed- en onvolledig gemonitorde patiënten zo’n 3.3 mmol/mol – bijna anderhalf keer hoger dan bij de totale populatie.”
Oftewel: binnen zorggroepsetting vallen SES-verschillen rondom patiëntmonitoring weg, meeste profijt bij lage SES-groep
Wat betekenen deze uitkomsten voor Hadoks? Van Bruggen: “Uit het eerdere onderzoek wisten we al dat de Hadoks-aanpak in de breedte duidelijk meerwaarde heeft. Maar dat zelfs hardnekkige gezondheidsverschillen rondom diabetes dan wegvallen, maakt het maatschappelijk gezien extra relevant.
Ik denk dat we als Hadoks veel kunnen leren van praktijkervaringen in kwetsbare wijken: wat maakt dat het je lukt om je patiëntpopulatie – ondanks alle welbekende obstakels – voldoende te monitoren? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat we álle patiënten goed in beeld krijgen?
Verder zie ik dit wederom als een groot compliment voor de praktijkondersteuners en huisartsen die het ketenzorgprogramma in hun praktijk gebruiken. Hun enorme inzet is te zien in de uitkomsten. Ook onze stafverpleegkundigen delen in de eer. Zij zijn immers degenen die huisartsenpraktijken ondersteuning bieden bij de uitvoering van de ketenzorgprogramma’s. En, niet te vergeten: ze maken praktijken wegwijs in het KIS en verzorgen relevante nascholingen.”
“We zijn trots dat Sytske een dergelijk relevant onderzoek heeft kunnen uitvoeren! De uitkomsten van dit onderzoek zijn een bevestiging van de relevantie en waarde van de Hadoks-aanpak in de breedte. Ook zou ik willen benadrukken dat dit een groot compliment is aan alle huisartsen, praktijkondersteuners en andere zorgverleners betrokken bij de ketenzorg in onze regio. We kijken uit naar de resultaten van meerdere lopende onderzoeken in samenwerking met het LUMC campus Den Haag!” aldus Gaaled Haj Mohammad, Manager Zorg & Services.
